Welkom in het heerlijke visparadijs van Härjedalen.  

Onderstaand artikel werd gepubliceerd in “Hét Visblad"  nr. 4 april 2004.    
Auteur Rob Geraerts, foto´s Mariet Arts.         

In dit artikel laat Rob Geraerts u kennis maken met het Zweedse Härjedalen, een gebied waar de auteur al heel wat keren zijn vislijn heeft natgemaakt.        

Härjedalen ligt van noord naar zuid gezien in het midden van Zweden en grenst aan Noorwegen. Met zijn 12.000 km² en iets minder dan 11.000 inwoners is het gebied één van de dunst bevolkte gebieden van het land en strekt zich van west naar oost gezien uit tussen twee grote rivieren, de Ljungan en de Ljusnan. Het landschap met zijn gletsjers en afgesleten bergtoppen, waarvan er een veertigtal boven de 1.000 meter liggen, is ook het hoogst gelegen gebied in Zweden. De boomgrens ligt op ca. 750 m. hoogte en door de schitterende dalen stromen wilde rivieren en beken en hebben zich vele grote meren gevormd.    

Indrukwekkende natuur        
Het moge duidelijk zijn dat er in Härjedalen veel meer dieren leven dan mensen, want hier bevindt zich het leefgebied van korhoenders, beren (de grootste populatie van Zweden, maar ze zijn erg mensenschuw), bevers, elanden, herten, lynxen, rendieren en vossen. Het gehele gebied is ideaal voor liefhebbers van sportieve activiteiten zowel in de zomer als in de winter. Het vormt de zuidelijke grens voor de rendierteelt en de véélzijdige flora is zeer indrukwekkend. In het midden van Härjedalen ligt het imposante Nationalpark Sånfjället (zonneberg), hoogte 1277 meter, met een natuur waar u alleen maar van kunt dromen.  

Kunstaasvisserij        
In de vele wateren van Härjedalen komen veel verschillende vissoorten voor, zoals de arctische zalmforel (röding), baars (abborre), beekforel (öring), snoek (gädda) en vlagzalm (harr). Dat zegt iets over de uitstekende kwaliteit van het viswater in die uitgestrekte en ongerepte natuurgebieden. Op deze vissoorten wordt door ongeveer 90% van de bevolking met kunstaas gevist. Zelfs de jeugd vanaf 5 jaar heb ik vaak met een baitcaster voorzien van een werpreel zien vissen, zodat ik rustig kan stellen dat kunstaas er met de paplepel wordt ingegoten.

Mijn ervaring is dat voornamelijk nieuw kunstaas zéér succesvol kan zijn. Dit omdat ik in de afgelopen 25 jaar dat ik er heb gevist, vaak heb gemerkt dat veel Zweedse vissen door het veelvuldig gebruik van kunstaas gedresseerd raken of al zijn. Toch kan ik u met een gerust hart adviseren dat kunstaas de moeite waard is te gebruiken. Al moet u zich wel enige moeite getroosten. U zult daarvoor rijkelijk beloond worden met veel vis, vooral in die gebieden waar weinig Härjedalingar wonen. Ik denk dan bij voorbeeld aan het plaatsje Skärkdalen in het uiterste noorden bij het meer Skärvagen, even buiten Ljungdalen.  

Andere stekken         
Ook kunt u terecht in het zuidwesten in het schitterende berg- en merengebied Rogens Naturreservat dat vlak over de Noorse grens overgaat in het merengebied van het Noorse Femundmarka Nasjonalpark. Oostelijk van Dalsvallen, bij het plaatsje Linsell, ligt het grote meer de Ransjö, in Zweden bekend om zijn grote snoekpopulatie. In de ochtend of in de avonduren zijn tien tot vijftien snoeken beslist geen uitzondering, die trollend met een grote lepel of drijvende plug te vangen zijn.

De rivieren Rånden en Valmen stromen beide in dit meer uit, waardoor Ransjö ook een goed vlagzalm- en beekforelbestand heeft. Beekforel tot drie kilo is bijna een normale zaak en baarzen tot twee kilo die zich dicht bij een rietkraag ophouden, zijn gemakkelijk vangbaar en geven hun aanwezigheid prijs door wegvluchtende prooivisjes. Midden in dit meer vindt u veel ondiepe stukken. Riet en andere waterplanten geven deze aan. Deze stukken vormen een schuilplaats van kleine visjes en de vlagzalmen zijn ook hier talrijk aanwezig. Een kleine spinner levert dan goede vangsten op.       

Ook bij de aangelegde dagstranden is ondanks de aanwezigheid van spelende kinderen de vlagzalm en beekforel talrijk. Vaak ziet u daar een visser op 20 meter van de badende kinderen mooie vissen vangen.     De allerbeste wateren - zoals de bergmeren - zijn vaak alleen door middel van een flinke wandeling (circa 3 kwartier) te bereiken, maar u bent dan wel in het paradijs van de arctische forel (Salvelinus alpinus), die bij een watertemperatuur van meer dan 12ºC. zeer passief wordt en daarom de diepste plaatsen in het meer opzoekt.

Welke werphengel?         
Vaak vraagt men mij welk werpvermogen de hengel moet hebben die meegaat naar Zweden. Ik vind dat altijd een moeilijke vraag, omdat alle bovengenoemde vissoorten in de wateren voorkomen. U treft er geen specifiek roofviswater of salmonidenwater aan, want ze zwemmen daar gewoon door elkaar. Ik heb het vaak meegemaakt dat ik met een spinnertje van 5 gram, ideaal voor een mooie forel, een snoek van bijna een meter haakte, terwijl ik 16/00 lijn op de molen had. Of dat een vlagzalm een spinner van 12 gram pakte - bedoeld voor een snoek - aan een 22/00 lijn. Ook ik heb daarom een compromis gesloten met betrekking tot de keuze van de hengel: werpgewicht 30 gram en 2,40 meter lang. Ik gebruik alleen 22/00 voor spinners vanaf no. 4 of groter en voor jiggen, pluggen en lepels tot ± 40 gr. Voor baars, forel en vlagzalm met spinners tot 8 gram en lepels of kleine pluggen tot 12 à 15 gram kies ik voor een dunnere lijn van 16/00.    

Vliegvissen       
Door de intensieve visserij met kunstaas heb ik ondervonden dat de vliegvisserij mij in de loop der jaren meer voldoening (lees: vangsten) heeft gebracht en dan niet alleen salmoniden (forel, arctische forel en vlagzalm). Ook de Härjedaalse snoeken hebben grote streamers van mij in hun bek gehad. In het westen tegen de Noorse grens ligt het dorp Tännäs dat zich volledig toegespitst heeft op de hengelsport. Aan de oever van de rivier de Tännån bevindt zich een hengelsportinformatiecentrum annex winkel, waar u uitgebreid over vergunningstelsel en de beste stekken wordt geïnformeerd.    

Het is niet weinig wat de hengelaar in Tännäs wordt aangeboden: totaal 5.533 ha. meren en stromend water op één en dezelfde vergunning. Het gebied is vanuit diverse oogpunten bijzonder. Zweden?s beste vlagzalmrivieren, de Ljusnan, Dalälven en Klarälven vinden hier hun oorsprong. Een andere goede rivier, de Veman, die tussen de plaatsjes Vemdalen en Glissjöberg ligt is bijzonder geschikt voor hengelaars met doorzettingsvermogen, omdat de vlagzalm hier zéér kieskeurig is.

Exemplaren tot 45 cm. zijn geen uitzondering, hetgeen overigens ook geldt voor het riviertje de Rånden (vanuit het westen stromend naar Linsell).

Het informatiecentrum bemiddelt ook bij het huren van een originele stuga (blokhut) waarvan er zo´n 30 stuks in en rond Tännäs liggen. Deze stuga´s zijn zeer geschikt voor toeristen die wat levendigheid om zich heen willen hebben en gebruik willen maken van het gemak dat dorpswinkel, restaurant, supermarkt enz. te bieden hebben. Op een paar kilometer ten westen van Tännäs treft u in de wildernis, fantastisch gelegen aan een meer, zo´n 15 stuga´s compleet met roeiboot aan.

Dat meer heeft trouwens ook een goede visstand. Wat mij telkens weer in Härjedalen opvalt, is dat het viswater- beheer door iedere inwoner wordt gerespecteerd. Bestaat een gezin uit bijvoorbeeld vijf personen, dan worden er ook maar vijf vissen gevangen en meegenomen. Dus na een half uur bent u weer helemaal alleen in de natuur.  

Meren         
Ook de navolgende meren lonen zich beslist om er eens te vissen: Funäsdalssjön in Funäsdalen, Nedre Skärvagen en Viksjön bij Ljungdalen, Lossen (kunstmatig meer) vanaf Tännäs tot Funäsdalen met heel veel snoek, Tumsjön even ten noorden van Hedeviken. 

Als u eenmaal met Härjedalen en Zweden kennis hebt gemaakt, wordt het erg moeilijk om een betere bestemming voor uw volgende (vis)vakanties te vinden. 

Goede uitvalsbases        
De (kleine) camping van Vemhån, hengelsportwinkel van Gunnar Ekberg in Vemdalen, de gids Lennart Fransson in Dalsvallen (ook een goede natuurgids en expert in berensafari´s), de camping van Hedeviken, de camping van Lofsdalen aan het meer Lofssjön en de camping in Sveg aan de rivier de Ljusnan.

Bij de toeristenbureaus van Vemdalen, Sveg, Hede, Lofsdalen, Funäsdalen en Ljungdalen , kunt u stuga´s boeken en voorts beschikken de meeste campings over stuga´s.  

Het vissersparadijs (pdf) (pdf, 3.2 MB)